اولين سمينار ملي :

" جايگاه آبهاي بازيافتي و پساب در مديريت منابع آب- چالشها و راهكارها "

مشهد مقدس- هتل پرديسان

(1و 2 خرداد ماه 1387)

مهندسين مشاور سروآب جهت ارائه تجربيات خود و گسترش استفاده از آن در سطح كشور و همچنين آگاهي از نظرات پژوهشگران و صاحب نظران كشور با همكاري و مساعدت استانداري خراسان رضوي (معاونت هماهنگي امور عمراني)، دانشگاه فردوسي مشهد، سازمان حفاظت محيط زيست استان خراسان رضوي، سازمان جهاد كشاورزي استان خراسان رضوي، شركت آب منطقه اي استان خراسان رضوي و شركتهاي آب و فاضلاب استان خراسان رضوي و مشهد اقدام به برگزاري اولين سمينار ملي جايگاه آبهاي بازيافتي و پساب در مديريت منابع آب (چالشها و راهكارها) در اول و دوم خردادماه 1387 نمود. با فراخوان مقاله جهت برگزاري سمينار، استقبال قابل توجه و فراتر از انتظاري توسط محققين و پژوهشگران دانشگاهي، مسئولين و ساير علاقمندان به عمل آمد و در مجموع تعداد 180 خلاصه مقاله به دبيرخانه سمينار ارسال گرديد كه با بررسي هاي كميته علمي سمينار از اين ميان 20 مقاله جهت ارائه بصورت سخنراني و 20 مقاله جهت ارائه بصورت پوستر انتخاب شد و طي دو روز برگزاري سمينار ارائه گرديد. مراسم افتتاحيه سمينار در اول خردادماه و با حضور آقاي مهندس محمدي زاده استاندار محترم وقت خراسان رضوي، آقاي مهندس زرگر معاونت محترم وقت وزارت نيرو در امور آب و آبفا، مديران ارشد شركتهاي آب منطقه اي، جهاد كشاورزي و آب و فاضلاب سراسر كشور، جمعي از اساتيد برجسته دانشگاهها و كارشناسان و محققان ذيربط برگزار گرديد.

                                   

آقاي مهندس محمدي زاده در سخنراني افتتاحيه سمينار طي سخناني حمايت استانداري خراسان رضوي را از اجرايپروژه هاي فاضلاب با هدف تأمين آب اعلام داشتند. ايشان با اشاره به بحران كم آبي بيان نمودندكه اگر به مسئله تأمين آب از طريق مديريت پسابها توجه نكنيم با مشكل بي آبي و بحران هاي زيست محيطي مواجه خواهيم شد. وي با بيان اينكه سالانه 200 ميليون مترمكعب آب در شهر مشهد مصرف مي شود اظهار داشت كه مي توان با برنامه ريزي 140 ميليون مترمكعب آنرا دوباره استحصال كرد.

آقاي مهندس زرگر نيز طي سخناني به اهميت بازيافت آب اشاره كرده و حمايت وزارت نيرو را از سرمايه گذاري بخش خصوصي در امر احداث تصفيه خانه هاي فاضلاب و استفاده بهينه از فاضلاب توليدي و همچنين خريد تضميني پساب اعلام نمودند. ايشان باتوجه به اهميت بازيافت آب اعلام كردند كه مديريت آب كشور سال 1387 را سال نهادينه سازي استفاده از پسابها نام گذاري كرده است.

در ادامه، سخنرانيهاي علمي سمينار با سخنراني آقاي دكتر صقر السالم (saqer al-salem) از كشور اردن آغاز گرديد. ايشان مدير كل بهداشت محيط سازمان بهداشت جهاني در منطقه مديترانه شرقي و از فعالان W.H.O مي باشند كه در سخنراني خود به بررسي مديريت فاضلاب و بازيافت آن در ناحيه مديترانه شرقي پرداختند. اين سمينار در روز اول با ارائه 12 مقاله تخصصي به كار خود پايان داد.

روز دوم سمينار با سخنراني آقاي مهندس حسيني مدير عامل محترم وقت آب منطقه اي خراسان رضوي آغاز گرديد. ايشان با ارائه مقاله با نام «بررسي جايگاه پساب در برنامه جامع تامين آب شرب شهر مشهد» برنامه هاي آب منطقه اي را جهت تامين آب شرب شهر مشهد از طريق جايگزيني پساب تشريح نمودند. در روز دوم سمينار ، مجموعا 8 مقاله علمي ارائه شده و سمينار با قرائت بيانيه پاياني و اهداي لوح تقدير به مقالات برتر به كار خود پايان داد.

در بيانيه پاياني سمينار، قطعنامه اي در 6 بند قرائت و به تائيد شركت كنندگان رسيد كه خلاصه آن به شرح زير است:

1. لزوم تغيير نگرش به سوي استفاده مجدد از آب در جهت توسعه پايدار منابع آبي.
2. لزوم ايجاد مديريت جامع استفاده از آبهاي غيرمتعارف و تهيه و تدوين آيين نامه ها، استانداردها و شرح وظايف ارگانها باتوجه به مسائل و مشكلات بومي هر منطقه.
3. لزوم ارزيابي عملكرد تصفيه خانه هاي فاضلاب موجود و در صورت لزوم ارتقاي كيفيت پساب آنها در جهت كاهش خطرات زيست محيطي.
4. توجه به مشاركت بخش خصوصي در طرحهاي استفاده از آبهاي بازيافتي.
5. لزوم مشاركت گروههاي هدف، بخصوص كشاورزان، همراه با آموزش و ظرفيت سازي در جهت نيل به اهداف فوق.
6. ايجاد مركز تحقيقات كاربردي و دبيرخانه دائمي سمينار در مشهد و برگزاري دوسالانه سمينار جايگاه آبهاي بازيافتي.

                              

                                دومين سمينار ملي :

"جايگاه آبهاي بازيافتي و پساب در مديريت منابع آب – كاربردها در كشاورزي و فضاي سبز"

مشهد مقدس- هتل پرديسان

(28 مهرماه 1389)

در شرايطي كه كشور ايران از نظر وضعيت آب نسبت به متوسـط جهاني در شـرايطي بحراني قرار داشته و جزء مناطق خشك و نيمه خشك جهان به حساب آمده و به شدت از لحاظ كمبود منابع آب شيرين رنج مي­برد، توجه به منابع آبي غيرمتعارف بعنوان يكي از راهكارهاي اصولي و خردمندانه در استفاده بهينه از منابع آبي موجود مي­تواند مدنظر قرارگيرد.

شركت مهندسين مشاور سروآب با تكيه بر تجارب حاصل از مطالعه و اجراي اولين پروژه جايگزيني پساب در سطح كشور و پيرو برگزاري موفقيت آميز اولين سمينار ملي جايگاه آبهاي بازيافتي و پساب در مديريت منابع آب – چالشها و راهكارها (1و 2 خرداد سال 1387) اقدام به برگزاري دوميـن سمينـار ملـي جــايگـاه آبهاي بازيافـتي و پسـاب در مديـريت منابـع آب– كاربردها در كشاورزي و فضاي سبز (28 مهرماه سال 1389) نمود.

درك اهميت موضوع و دقت نظر كارشناسان فعال در زمينه آب و فاضلاب باعث گرديد كه بعد از اطلاع رساني و فراخوان مقاله درمجموع 305 چكيده مقاله به دبيرخانه سمينار ارسال گردد كه پس از بررسيهاي انجام شده 166 چكيده مقاله مورد قبول واقع و نهايتاً تعداد 122 مقاله كامل مورد پذيرش كميته علمي سمينار قرار گرفت. ازميان مقالات پذيرفته شده، 8 مقاله براي ارايه به صورت سخنراني و 36 مقاله براي ارايه به صورت پوستر و مابقي براي چاپ در كتابچه مقالات انتخاب شدند.

مراسم افتتــاحيه روز چهارشنبه 28 مهرماه سال 1389 با قرائت قرآن كريم و سرود ملي شروع گرديده و سپس آقاي دكتر جليل ابريشمي به نمايندگي از طرف هيئت مديره مهندسيــن مشاور سروآب ( برگزار كننده سمينار ) ضمن خير مقدم و تبريك ولادت با سعادت حضرت ثامنالحجج (ع) و دهه كرامت به محضر مهمانان ارجمند، به ايراد سخنراني و ارايه گزارش در خصوص موضوع سمينار پرداختند و مواردي را به عنوان چكيده مباحث سمينار مورد تاكيد قرار دادند كه اهم آنها عبارتند از: توجه به تسريع اجراي سيستمهاي پيش تصفيه مراكز صنعتي و استفاده از تكنولوژيهاي روز جهت تصفيه فاضلاب با در نظر گرفتن مسائل اقتصادي و بومي منطقه، لزوم كاربرد پساب و قبول آن از سوي كشاورزان، جلوگيري از استفاده پسابها جهت توسعه كشاورزي و استفاده از پسابها جهت تغذيه مصنوعي در مناطقي كه بيلان منابع آب زيرزميني منفي است، كنترل و نظارت چالشهاي كيفي، تحقيقات بيشتر در خصوص وجود كاتيونها و فلزات سنگين و دستورالعملهاي لازم، دقت نظر به دليل احتمال ورود و گسترش برخي آلايندههاي شيميايي و بيولوژيكي به محيط زيست و تأسيس مركز تحقيقات كاربردي توسعه استفاده از آبهاي غيرمتعارف در مشهد با همكاري تمامي ارگانهاي ذيربط.

                             

در ادامه آقاي مهندس واحدي مدير كل محترم دفتر فني استانداري خراسان رضوي به بيان نهضت فضاي سبز و اهميت موضوع استفاده از پساب در فضاي سبز اشاره و فرمودند از سال 1387 تعداد كل شهرهاي برنامهريزي شده در استان جهت جداسازي شبكه آب شرب و غيرشرب 65 شهر، شهرهايي كه مطالعات مرحله اول در كار گروه تصويب شده 8 شهر، شهرهايي كه كل مطالعات در كار گروههاي مربوطه تصويب شده 31 شهر، شهرهاي در دست اجراء از محل اعتبارات خشكسالي 44 شهر، شهرهاي در دست اجراء از محل اعتبارات راهبردي و ملي استاني 7 شهر، شهرهايي كه شبكه آبرساني فضاي سبز به طور كامل از شبكه آب شرب در استان جدا شده است 7 شهر، طول شبكه اجراء شده جداسازي آب فضاي سبز تاكنون 400 كيلومتر، و كل اعتبارات تخصيص يافته به جداسازي شبكه آب فضاي سبز تاكنون 60 ميليارد ريال توسط دولت محترم و 30 ميليارد ريال توسط شهرداريها كه جمعاً 90 ميليارد ريال ميباشد.

همچنين آقاي دكتر قاضي زاده نماينده محترم مردم مشهد و كلات در مجلس شوراي اسلامي در بيانات خود اشاره مهمي به حل چالشهاي فراروي استفاده از پساب نموده و بيان داشتند كه براي مديريت صحيح برگرداندن اين آب به چرخه زندگي مردم بايد فكر اساسي كرد و استانداردهاي تصفيهخانهها را افزايش داد و لازمه حل مشكلات استفاده از پساب آن است كه احساس مسئوليت عمومي در همه قشرها، از صاحبان صنايع تا صاحبان خدمات شهري اتفاق بيافتد و با اتخاذ يك سياست و نظام جامع، هماهنگيهاي بين بخشي را در اين زمينه افزايش دهيم.

                             

آقاي مهندس محمدي زاده معاون محترم رئيس جمهور و رياست سازمان حفاظت محيط زيست كه در اولين همايش نيز حضوري ارزشمند داشتند، در سخنراني خود ضمن اشاره به بحران كم آبي و عوامل عمده آلودگي منابع آب كشور بيان نمودند كه در سال 1400 حجم پساب بخشهاي اصلي 40 ميليارد مترمكعب خواهد بود كه نسبت به 29 ميليارد مترمكعب سال 1380 حدود 38 درصد رشد خواهد داشت. در واقع ميزان پسابها در سال 1400 به حدود يك سوم حجم منابع آب تجديدپذير كشور ميرسد كه از يك سو بدليل آلودگي، يكي از چالشهاي مهم منابع آب خواهند بود و از سوي ديگر بدليل وجود پتانسيل قابل توجه براي بازيافت و استفاده مجدد دارند، به يكي از منابع آبي ارزشمند تبديل خواهند شد. بنابراين با برنامهريزي و بهرهوري بيشتر لازم است كه سه مقوله مديريت منابع آب، مديريت مصرف براي توليد حداقل پساب و فاضلاب و بازچرخاني پسابها با رعايت اصول زيست محيطي به طور همزمان و هم جهت در دستور كار ارگانهاي ذيربط قرار گيرد.

                          

آقاي مهندس عطارزاده معاونت محترم وزير نيرو در امور آب و آبفا نيز در بيانات خود اشارهاي به عقبه تاريخي و فرهنگ پيشينيان ما در استفاده از آب داشتند و فرمودند ضمن گام برداشتن در استفاده از پساب بايد در اين مورد فرهنگ سازي لازم صورت پذيرد. همچنين اگر حركتي به سمت بازچرخاني پساب كشاورزي داشته باشيم حدود 24 ميليارد مترمكعب بازچرخاني در حوزه كشاورزي داريم در حالي كه 7/40 ميليارد متر مكعب كل حجم ذخيره آب در پشت سدهاي ماست. ايشان اضافه فرمودند كه مهمترين ركن اساسي در فاضلابهاي شهري و روستايي بحث مربوط به بهداشت محيط است و سپس مباحث مربوط به استفاده از پساب مطرح ميگردد.

آقاي مهندس پرستار مدير كل محترم دفتر امور آب و كشاورزي وزارت جهاد كشاورزي هم در سخنرانيشان پيشنهاداتي را در اين حوزه بيان داشتند كه اهم آنها عبارتند از: حمايت همه جانبه تامين اعتبار پروژه هاي مديريت آبهاي نامتعارف بخصوص در استان خراسان رضوي به عنوان پايلوت در كشور، همكاري وتعامل مناسب بين دستگاهها و سازمانهاي ذيربط، گسترش آگاهيهاي عمومي و مشاركت پايدار بهره برداران آب كشاورزي در مديريـت آبـهاي نامتعـارف، بگـارگـيري فنآوريهاي نوين مانند نانو به عنوان يك راهكار موثر در استفاده از آبهاي نامتعارف در بخش كشاورزي، تدوين استانداردهاي لازم، پايش و نظارت مستمر بر نحوه اجراي برنامهها در كليه مراحل تخصيص، تصفيه، انتقال و توزيع و مصرف.سپس سخنراني­هاي علمي در دو نوبت صبح و بعد از ظهر با ارايه 8 مقاله تخصصي ارايه گرديد.

در بيانيه پاياني سمينار، قطعنامه­اي در 6 بند قرائت گرديد كه خلاصه آن به شرح زير است:

1. توجه به پياده سازي رويكرد يكپارچه جامع منابع آب، محيط زيست و ايمني و بهداشـت جامعـه در اجـراي پروژه­هاي استفاده از پسابها در كشاورزي و ديگر مصارف به عنوان يك الزام مديريتي.
2. لزوم ارزيابي عملكرد تصفيه­خانه­هاي موجود و در صورت لزوم ارتقاء راندمان كيفيت آنها.
3. ارتقا دانش و آگاهيهاي عمومي در جهت قبول پساب به عنوان يك منبع مهم آبي از سوي كشاورزان به منظورموفقيت برنامه­هاي كاربردي استفاده از پساب در كشاورزي.
4. تأكيد بر استفاده از پسابها جهت آبياري مزارع كشاورزي، به عنوان يكي از راهكارهاي حفظ آبخوانها و كاهش فشار بر منابع آب زيرزميني موجود.
5. لزوم كنترل جالشهاي كيفي پس از تدوين آئين نامه ها و استانداردهاي لازم و كنترل و نظارت صحيح بر اجراي استفاده از پساب در بخش شرب يا كشاورزي.
6. تأسيس مركز تحقيقات كاربردي استفاده از آبهاي غيرمتعارف در مشهد با همكاري تمامي ارگانهاي ذيربط با حمايت استانداري خراسان رضوي.

• بعدی